Zuid-Nederlands voetbalelftal (mannen)

Het Zuid-Nederlands voetbalelftal, ook wel het Zuidelijk elftal genoemd, was vanaf 1908 het officiële vertegenwoordigende elftal van het zuidelijke district van de Nederlandse voetbalbond (KNVB).

Opkomst en ondergang

Vanaf 1906 speelden de vertegenwoordigende elftallen van de districten west en oost regelmatig tegen elkaar. Teneinde ook het noordelijke en het zuidelijke district met elkaar in aanraking te laten komen werd er in 1908 door de NVB zowel een noordelijk elftalcommissie (NEC) als een zuidelijk elftalcommissie (ZEC) ingesteld. Beide districten kwamen over het algemeen weinig in contact met voetbal buiten de eigen regio en een dergelijke wedstrijd werd gezien als ideaal middel ter verbetering van het spelpeil.

De spelers voor het zuidelijk elftal werden gekozen uit de beste voetballers van Noord-Brabant, Limburg en Zeeland. Het toch reeds bescheiden programma werd door de uitbraak van de Eerste Wereldoorlog en de daaropvolgende mobilisatie nog verder ingekrompen. De middelen waren dermate beperkt dat de NVB niet langer in staat was financieel bij te dragen aan de organisatie van de Noord-Zuid reeks. Be Quick en Forward hebben daarop voor eigen rekening en risico op 26 maart 1916 en 26 mei 1918 Noord-Zuid georganiseerd en PSV organiseerde onder dezelfde condities op 6 mei 1917 de wedstrijd Zuid-Noord . Een bewijs van de grote prijs die er op deze wedstrijd werd gesteld.

De ZEC had geen gemakkelijke taak. De medewerking van verenigingen, spelers en de (K)NVB liet vooral in het begin regelmatig te wensen over. Zo kwam het meer dan eens voor dat er alsnog competitiewedstrijden werden vastgesteld op dagen waarop de ZEC een oefenwedstrijd had vastgesteld. Het kwam dan ook voor dat het zuidelijk elftal in een seizoen slechts een keer in het veld kwam. Vanaf eind jaren'20 kwam er verbetering in de toestand en werden er gemiddeld vier à vijf wedstrijden per jaar afgewerkt. Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog kwam het zuidelijk elftal ook regelmatig in het veld.

Na de Tweede Wereldoorlog was er een verschuiving zichtbaar naar stedelijke en provinciale vertegenwoordigende elftallen. Hierdoor kwam het programma van het zuidelijk elftal in het gedrang. Het zuidelijk elftal verdween uiteindelijk geheel door de invoering van het betaalde voetbal in 1954. Door de grotere competities die dat met zich meebracht bleef er steeds minder ruimte vrij op de kalender voor regionaal vertegenwoordigend voetbal. Daarbij hadden de verenigingen weinig trek hun nu duurbetaalde spelers voor niets af te staan met daarbij nog het risico op blessures. Op 1 juni 1961 werd op het terrein van Vitesse te Arnhem voor de laatste maal aangetreden. Tegenstander in de met 4-1 verloren wedstrijd was het oostelijk elftal. Van Osch van het Tilburgse NOAD scoorde voor 2.500 toeschouwers het allerlaatste doelpunt in de geschiedenis van het zuidelijk elftal. Zo kwam er een einde aan een langjarige traditie.

Wedstrijden op nationaal niveau

In eerste instantie bleef het programma voornamelijk beperkt tot wedstrijden tegen de vertegenwoordigende elftallen van de overige districten: zuid, oost en west. Vooral het noordelijk elftal was gedurende de eerste jaren een regelmatige tegenstander. Later volgden ook wedstrijden tegen andere combinaties: stedelijke elftallen, provinciale elftallen en ook verenigingen. Deze wedstrijden vonden regelmatig plaats voorafgaande aan interlands van het Nederlands elftal. Na de wedstrijd werd dan afgereisd naar het stadion waar oranje aan moest treden.

Districtswedstrijden

In de door de (K)NVB vanaf 1910 onregelmatig georganiseerde districtswedstrijden was het zuidelijk elftal drie maal succesvol. In 1923 te Arnhem, in 1935 te Zwolle en in 1937 te Groningen. Respectievelijk werden in de finales verslagen de elftallen van Oost, West en nogmaal West. In 1934 werd de finale verloren van Noord en in 1925 bleef de finale tegen West onbeslist.

Semi-interlands

Op 20 november 1921 vond de eerste semi-interland plaats tegen Luxemburg. Jarenlang was deze wedstrijd het absolute hoogtepunt van het zuidelijke voetbalseizoen. Met een onderbreking gedurende de Tweede Wereldoorlog duurde de serie tot en met 1956. Op 18 april van dat jaar vond de 28e en tevens allerlaatste semi-interland tegen Luxemburg plaats.

Bijzonderheden

Op 24 juni 1928 speelde het zuidelijk elftal te Maastricht op het terrein van MVV een wedstrijd tegen de nationale ploeg van Egypte. Egypte was nog in Nederland in verband met de Olympische Spelen, alwaar de Egyptenaren tot de halve finale hadden gereikt. Het zuidelijk elftal verloor met 1-5.

Op 5 juni 1921 speelde het zuidelijk elftal te Tilburg met 0-0 gelijk tegen het Nederlands elftal

Op 10 mei 1924 speelde het zuidelijk elftal te Parijs met 0-0 gelijk tegen Frankrijk dat zich op de Olympische spelen aldaar aan het voorbereiden was.

De wedstrijden van het zuidelijk elftal werden vaak gespeeld op dagen dat ook het Nederlands elftal interlands of proefwedstrijden moest spelen. In het geval dat er een speler uit het zuiden daarvoor werd uitgenodigd kon deze dan ook niet meedoen met het zuidelijk elftal.

Gespeelde wedstrijden

Nr.	Datum	Locatie	Thuisploeg	Uitploeg	Uitslag	Doelpunten	Bijzonderheden
1907-1908
1	2 mei 1908	Leeuwarden	Noord	Zuid	4-3	?	-
1908-1909
2	28 maart 1909	Tilburg	Zuid	Noord	3-3	Van der Jagt 2, Hoogenberk	-
1909-1910
3	13 februari 1910	Haarlem, terrein Haarlem	West	Zuid	5-1	e.d. (Heyning)	Districtswedstrijden
4	13 februari 1910	Haarlem, terrein Haarlem	Noord	Zuid	2-1	?	Districtswedstrijden
1910-1911
5	9 oktober 1910	Utrecht, terrein Hercules	West	Zuid	4-0	-	Districtswedstrijden
6	9 oktober 1910	Utrecht, terrein Hercules	Noord	Zuid	2-0	-	Districtswedstrijden
1911-1912
7	29 oktober 1911	Deventer	Oost	Zuid	1-0	-	Districtswedstrijden
8	29 oktober 1911	Deventer	Zuid	Noord	5-1	Dolf van der Nagel, Toon van Son 3, Kant	Districtswedstrijden
1912-1913
9	13 april 1913	Assen, terrein Achilles	Noord	Zuid	1-3	Van Niftrik, Jos van Son 2	-
1913-1914
10	29 maart 1914	Tilburg, terrein Willem II	Zuid	Noord	3-2	Ulrich 2, Dulfer	-
1914-1915
-	-	-	-	-	-	-	Geen wedstrijden gespeeld
1915-1916
11	20 februari 1916	Amsterdam, terrein Ajax	Ajax	Zuid	2-2	Felix 2	1e keer tegen clubteam
12	26 maart 1916	Groningen, terrein Be Quick	Noord	Zuid	2-6	e.d (H.Tjeenk Willink), Felix 2, Jos van Son, Toon van Son, Bavinck	-
1916-1917
13	22 april 1917	Den Bosch, terrein Wilhelmina	Zuid	Ajax	1-1	Jos van Son	-
14	6 mei 1917	Eindhoven, terrein PSV	Zuid	Noord	1-0	Ulrich	-
1917-1918
15	6 april 1918	Nijmegen	Oost	Zuid	2-2	?	-
16	26 mei 1918	Groningen, terrein Be Quick	Noord	Zuid	2-1	Felix	-
1918-1919
17	4 mei 1919	Den Bosch, terrein Wilhelmina	Zuid	Noord	3-2	Van Beurden, Linck 2	-
1919-1920
18	25 april 1920	Leeuwarden, terrein Frisia	Oost	Zuid	2-1	Hoogstede	Districtswedstrijden, n.v.
1920-1921
19	6 maart 1921	Heerlen, terrein O.N.S.	Zuid	Noord	0-1	-	Districtswedstrijden, n.v.
20	6 maart 1921	Heerlen, terrein O.N.S.	Zuid	Oost	3-0	Verlegh, Felix 2	Districtswedstrijden
21	5 juni 1921	Tilburg, terrein Gemeentelijk Sportpark	Zuid	Nederlands elftal	0-0	-	-
1921-1922
22	20 november 1921	Esch, terrein Fola Esch	Luxemburg	Zuid	1-4	Schot 3, Jos van Son	1e semi-interland
1922-1923
23	5 november 1922	Maastricht, terrein MVV	Zuid	Luxemburg	2-3	Soons, Schot	2e semi-interland
24	4 maart 1923	Arnhem, terrein Vitesse	Zuid	West	1-0	Schot	Districtswedstrijden
25	4 maart 1923	Arnhem, terrein Vitesse	Zuid	Oost	5-0	Verlegh, Schot, Jos van Son, Ghering, Mommers	Districtswedstrijden, Finale
1923-1924
26	28 oktober 1923	Esch, terrein Fola Esch	Luxemburg	Zuid	1-3	Jos van Son, Verlegh 2	3e semi-interland
27	10 mei 1924	Parijs	Frankrijk (olympisch XI)	Zuid	0-0	-	-
1924-1925
28	9 november 1924	Eindhoven, terrein PSV	Zuid	Luxemburg	4-0	Jongbloets 3, Ramakers	4e semi-interland
29	26 april 1925	Nijmegen, terrein Quick	Oost	Zuid	1-1	Hermans	-
30	21 mei 1925	Arnhem, terrein Vitesse	Zuid	Noord	2-0	Terbeek, Gielens	Districtswedstrijden
31	21 mei 1925	Arnhem, terrein Vitesse	Zuid	West	0-0	-	Districtswedstrijden, Finale
1925-1926
32	22 augustus 1925	Waalwijk	Zuid	HBS	4-1	?	-
33	8 november 1925	Luxemburg, terrein CA Spora Luxemburg	Luxemburg	Zuid	1-2	Jos van Son, Van Dijk	5e semi-interland
34	27 december 1925	Amsterdam, terrein Het Stadion	Amsterdams XI	Zuid	2-0	-	-
35	13 juni 1926	Tilburg, terrein Gemeentelijk Sportpark	Zuid	Oost	4-2	Soons 4	-
1926-1927
36	10 oktober 1926	Den Bosch, terrein Wilhelmina	Zuid	Luxemburg	2-3	Hermans 2	6e semi-interland
1927-1928
37	9 oktober 1927	Differdange, terrein Red Boys Differdange	Luxemburg	Zuid	4-5	Kools 2, Ghering, Ter Beek, Franken	7e semi-interland
38	19 februari 1928	Rotterdam, terrein Sparta	Olympisch XI "Rood"	Zuid	3-1	Remmers	-
1928-1929
39	21 oktober 1928	Venlo, terrein VVV	Zuid	Luxemburg	4-3	Van Loon, Ghering, Kools 2	8e semi-interland
1929-1930
40	13 oktober 1929	Esch, terrein Fola Esch	Luxemburg	Zuid	1-3	Van Loon, Lommen, Kools	9e semi-interland
41	16 maart 1930	Groningen, terrein Be Quick	West	Zuid	2-0	-	Districtswedstrijden
42	16 maart 1930	Groningen, terrein Be Quick	Noord	Zuid	7-2	?	Districtswedstrijden
1930-1931
43	19 oktober 1930	Maastricht, terrein MVV	Zuid	Luxemburg	1-2	Van Eerd	10e semi-interland
44	16 november 1930	Tilburg, terrein Gemeentelijk Sportpark	Zuid	West 2e klassers	5-5	Remmers, Simons, Boor 3	-
45	4 januari 1931	Roermond, terrein Roermond	Zuid	Grazer AK	2-2	Visser, De Leeuw	-
46	26 april 1931	Eindhoven, terrein PSV	Zuid	Port Vale FC	1-5	Maas	-
1931-1932
47	25 oktober 1931	Luxemburg, terrein gemeentelijk stadion	Luxemburg	Zuid	0-0	-	11e semi-interland